Als fotograaf aan boord heb ik als doel om een beeld van de expedities te schetsen in een serie beelden. Wat mij blij maakt zijn het vastleggen van mooie wrakken, mooi onderwater leven en de interactie tussen de expeditieleden en boot crew. Als onderwaterfotograaf is er echter één ding dat mij nog blijer maakt en dat is goed zicht onderwater. Zonder goed zicht wordt ons werk nu eenmaal ernstig bemoeilijkt.
Een aantal dingen hebben we in overvloed op expedities als dit. Zo zijn er altijd prachtige wrakken, is er zeer regelmatig interessant onderwaterleven en veelal leuke interactie tussen expeditieleden en boot crew. Je zou dus kunnen zeggen dat we op veel punten vrijwel altijd goed scoren! Helaas scoren we tijdens deze expeditie op één ding nog niet zo goed tot vandaag. En dat is het zicht. Heel jammer, maar dat is de Noordzee. Ze geeft haar geheimen nu eenmaal niet makkelijk prijs…
Vandaag gaan we duiken op het wrak van de HMS ESK, een op 1 September 1940 voor Texel gezonken Brits marineschip. Ze liep net als een aantal andere Britse schepen op een mijn in een zeeslag met de Duitsers. De Britse marine gaf de ESK en anderen het bevel de Duitse marineschepen aan te vallen, omdat ze dachten dat die onderdeel uitmaakten van een invasievloot. Voor HMS ESK en haar opvarenden liep het fataal af.
Ons plan is om een gedenkplaat, aan ons geschonken door Matt Halliday, op het wrak van de HMS ESK te bevestigen. Matt is de neef van de op zijn 21e overleden matroos genaamd James Halliday die ten onder ging met de HMS ESK. In een persoonlijke brief geeft Matt aan, ons voor eeuwig dankbaar te zijn, als we dit willen doen voor hem en andere nazaten van hen die hun leven gaven. Voor hem is dit dé manier om de herinnering aan allen die hun leven verloren bij het zinken van de HSM ESK levendig te houden.
Voordat we afdalen zien we vele vissersboten met sleepnetten het gebied met haar slibachtige bodem doorploegen. Ook is het zicht vanaf het oppervlak niet heeel uitnodigend te noemen. Vol goede moed gaan we echter te water, je weet het immers nooit. Aan het oppervlak is het zicht nog een meter of 2, maar vanaf 20 meter zie ik helaas al dat we een zwart gat in duiken. Als ik me afvraag waar de bodem blijft, zink ik op 30 meter ineens een halve meter de bagger in. Geen hand voor ogen te zien; zwart als de nacht. Wat een schijtzicht… (Over schijt gesproken… verhalen over het kleine kamertje hier aan boord zou ik ook nog kunnen beschrijven, maar daar onthoud ik me van. Laten we het er op houden dat het toilet niet onder de mooie dingen valt die mij als fotograaf blij maken!). Terug naar de duik: Ik realiseer me dat het van belang is om zo snel mogelijk een neutraal drijfvermogen te realiseren en uit deze bagger te komen. Hierna kan ik in het pikkedonker handje over handje de ankerketting en dan de gidslijn volgen. Met Rienk, Arjen en Klaudie, vinden we uiteindelijk een mooi plekje op het wrak waar we aan het werk kunnen.
In een zicht van minder dan een meter bevestigen Rienk en Arjen de gedenkplaat op het wrak. In de tussentijd zwemt Sjoerd, die met Ben wonder boven wonder de shotlijn op het wrak heeft weten te krijgen, praktisch mijn bril van m’n hoofd en trappelt nog even met zijn vinnen op m’n dubbelset na. Wat. Een. Chaos. Als ik de foto’s schiet van Rienk en Arjen bij de gedenkplaat klaag ik nog maar eens over het zicht. Als het een halve meter is op dit moment, dan is het veel…
Beelden geschoten, missie volbracht. Rienk en ik zwemmen de gidslijn nog even af, maar omdat er maar één reel is gelegd en het zicht hier nooit meer beter gaat worden met zoveel duikers, zijn we daar snel mee klaar. Tijd om weg te wezen hier. We worstelen ons zo goed en zo kwaad als dat gaat over het wrak langs andere duikers en gaan weer op weg naar boven.
Als we op de shotlijn aangekomen zijn, bedenk ik me dat we een aantal mensen heel erg blij gaan maken met de bevestiging van deze gedenkplaat. De beelden vormen het bewijs en, al zijn het niet mijn mooiste ooit, ze stijgen daarmee ineens heel veel in waarde. Trots dat de missie volbracht is in deze uitdagende omstandigheden stappen we aan boord.
Twee dagen later krijgen we bericht van Matt Halliday zelf als hij heeft vernomen dat onze missie is volbracht: “This is beyond superb and left me a little emotional to be honest… I am lost for words and will be eternally grateful to you… Thank you, thank you, thank you…”
En dan komt het besef: Soms… Soms is goed zicht onderwater totaal onbelangrijk…
Joost van Uffelen